Już Hipokrates zalecał ruch jako środek działający zdrowotnie na ustrój człowieka, mówił: Chodzenie jest dla człowieka najlepszym lekarstwem.

Aktywność fizyczna jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka i tak jak prawidłowe odżywianie, odgrywa bardzo ważną rolę w przebiegu wszystkich procesów życiowych, warunkujących dobrostan psychiczny, fizyczny i społeczny. Aktywność ruchowa jest jednym z czynników warunkujących nasze zdrowie.

Jedziesz do pracy samochodem, godzinami siedzisz nieruchomo przy biurku, spędzasz duże ilości czasu przed komputerem, robisz w biegu zakupy, a w między czasie odbierasz dzieci ze szkoły, po pracy marzysz tylko o spędzeniu beztroskich chwil na kanapie, przed telewizorem z pilotem w ręku...

 W dzisiejszych czasach coraz częściej zaczyna dominować siedzący tryb życia. Rozwój techniki sprawił, że dzieci, młodzież, a nawet dorośli spędzają dużo czasu przed komputerem czy telewizorem. Do siedzącego trybu życia bardzo często zmusza nas również rodzaj wykonywanej pracy. Współczesny człowiek nie znajduje czasu na uprawianie sportu,  a jeśli już go trochę wygospodaruje, to woli spędzić go spokojnie, nie angażując się fizycznie. Człowiek zaczął działać przeciwko sobie. Brak ruchu to najgorsze, co może nam się przydarzyć.

Wiążąca się z tym słabość fizyczna sprawia, że stajemy się ociężali, niechętnie podejmując jakikolwiek wysiłek. Wygodny tryb życia w komforcie cywilizacyjnym, stronienie od rekreacji ruchowej i sportu są najważniejszymi przyczynami nieprawidłowości rozwojowych, wad postawy, nerwic neurowegetatywnych, otyłości, niewydolności mięśniowej, zaparć, cukrzycy, owrzodzeń  dwunastnicy, choroby nadciśnieniowej i wielu innych tzw. chorób cywilizacyjnych, które manifestują się także w sferze psychiki.

Aktywność fizyczna jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka i odgrywa bardzo ważną rolę w przebiegu wszystkich procesów życiowych. Możliwości ruchowe człowieka są przejawem jego zdrowia, a zaspokojenie potrzeby ruchu daje nie tylko wzrost wydolności organizmu, ale także uśmiech, radość życia i możliwość wyładowania nagromadzonej energii, odświeżenie umysłu, chęć do pracy – dobre samopoczucie. Aktywność ruchowa powinna towarzyszyć człowiekowi niezależnie od jego wieku, płci i zawodu. Optymalny, stały i systematyczny wysiłek fizyczny stanowi warunek ciągłego podnoszenia sprawności fizycznej i walorów zdrowotnych.

Regularna aktywność fizyczna powinna zawierać trzy elementy: ćwiczenia wytrzymałościowe, siłowe oraz rozciągające. Ćwiczenia aerobowe (wytrzymałościowe), czyli marsz, bieg, pływanie, jazda na rowerze powinny być wykonywane minimum 2 razy w tygodniu, po co najmniej 20 minut.

Ćwiczenia oporowe (siłowe) powinny być wykonywane 2 razy w tygodniu po 20 minut i zawierać zestaw obejmujący 8-10 ćwiczeń angażujących najważniejsze grupy mięśniowe. Intensywność obciążeń powinna być dobierana w ten sposób, aby każde ćwiczenie wykonać 10-15 razy (10-15 powtórzeń danego ruchu). I wreszcie ćwiczenia rozciągające (gimnastyka, streczing) powinny być wykonywane najlepiej codziennie po 5-10 minut.

Rozwój cywilizacji spowodował, że człowiek stał się mniej odporny na choroby. Wiążąca się z tym słabość fizyczna sprawiła, że jest on ociężały, niechętnie podejmujący jakikolwiek wysiłek. Zamiast zabiegać o zachowanie zdrowia naturalnymi sposobami, takimi jak ruch, trening, ćwiczenia, człowiek współczesny często nadużywa środków farmakologicznych. Należałoby uzmysłowić sobie, jak wiele tracimy, wyrzekając się ruchu. Przecież wysiłek, stopniowo zwiększany, nie przyniesie nam szkody, wręcz przeciwnie, odpłaci nam zyskiem.

Korzyści płynące z aktywności

Pozytywne działanie wysiłku fizycznego zauważamy bardzo szybko: w naszym organizmie wytwarzane są endorfiny – neuroprzekaźniki, zwane „hormonami szczęścia”, które powodują doskonały nastrój, wprowadzają w stan euforii, stymulują również pozytywną energię. Podczas aktywności fizycznej zwiększa się ogólny przepływ krwi, a tym samym dostarczanie odpowiedniej ilości krwi do tkanek oraz wzrost ich metabolizmu. Badania prowadzone w Columbia University, dowodzą, że aktywność fizyczna zwiększa objętość krwi w hipokampie, w obszarze mózgu zwanym zakrętem zębatym, nawet dwukrotnie. Oznacza to, iż procesy pamięciowe będą przebiegać znacznie sprawniej, hipokamp jest odpowiedzialny za zapamiętywanie i przechowywanie informacji oraz tworzenie wyobrażeń. Osoby aktywne fizycznie znacznie rzadziej zapadają na chorobę Alzheimera.

Tworzeniu nowych naczyń krwionośnych towarzyszy powstawanie nowych komórek nerwowych.

Aktywność fizyczna zwiększa masę kości i stopień ich mineralizacji, zapobiega zatem osteoporozie. Zachodzą zmiany biochemiczne i fizjologiczne np. w wydzielaniu hormonów, zmniejsza się wydzielanie i stężenie insuliny we krwi, czyli obniża ryzyko zachorowania na cukrzycę. Ruch zapobiega przybieraniu na wadze, zmniejsza tkankę tłuszczową, przyspiesza przemianę materii, której poziom jest utrzymywany nawet przez 48 godzin po zakończeniu wysiłku fizycznego.

Wysiłek fizyczny potrafi poprawić odporność, mobilizuje układ immunologiczny. Dla wzmocnienia organizmu najlepsze są sporty wytrzymałościowe, np. aerobik, pływanie, uprawiane 2 - 3 razy w tygodniu. Kilka ćwiczeń pobudzających krążenie może zapobiec rozpoczynającemu się przeziębieniu.

Jeśli chcemy żyć długo w zdrowiu, być sprawni fizycznie i intelektualnie, bądźmy aktywni codziennie. Wśród wielu form aktywności na pewno każdy znajdzie coś dla siebie.

 

Autor: Jakub Frączak
Fizjoterapeuta w Hotelu Zdrojowym Pro-Vita, trener personalny. www.hotelprovita.pl